Pred Višim sudom u Beogradu, 16. septembra 2010. godine počeo je postupak za rehabilitaciju četničkog vođe Dragoljuba Draže Mihailovića, na zahtev njegovog unuka, konzervativnog političara Vojislava Mihailovića i nekoliko neo-četničkih organizacija. Osuđujemo besomučni politički pritisak da se izvrši rehabilitacija četničke politike saradnje sa fašističkim okupatorima i monstruoznih zločina četničkih koljača. Ovakvi pokušaji revizije istorijskog pamćenja organski su srasli sa nastojanjima za učvršćivanjem kapitalističkog poretka, poretka koji izrabljuje i obespravljuje radnike i radnice, koji većinu naroda tera u bedu, koji omladinu ostavlja bez perspektive, koji nameće polnu, rasnu i nacionalnu nejednakost i podstiče na mržnju i nasilje. Takav istorijski revizionizam odgovara interesima onih koji su profitirali na zločinima iz skorijih ratova i zgarištima koja se još uvek crne u Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i na Kosovu. Oni koji se zalažu za rehabilitaciju Draže Mihailovića, danas izgrađuju poredak sličan onom koji je Mihailović, po cenu kolaboracije sa fašizmom, pokušavao da odbrani od širokog oslobodilačkog i revolucionarnog pokreta narodnih masa Srbije i drugih jugoslovenskih zemalja u jeku Drugog svetskog rata. Ali, bliži se trenutak kada će istorija neminovno presuditi snagama koje se danas zalažu za rehabilitaciju Draže Mihailovića, kao što je presudila i samom Draži Mihailoviću. Pripremajući se za taj momenat, ovde prenosimo obrazloženje smrtne presude četničkom vođi, koju je Vojno veće Vrhovnog suda FNRJ kojim je predsedavao sudija Mihailo Đorđević, donelo 15. jula 1946. godine.
OBRAZLOŽENJE PRESUDE IZDAJNIKU I RATNOM ZLOČINCU DRAŽI MIHAILOVIĆU
Pošto je pročitao dispozitiv presude, predsednik Đorđević dao je usmeno obrazloženje. On je rekao:
Šestog aprila 1941 godine, mučki i iznenada, napali su Jugoslaviju nemački i italijanski osvajači i njihovi sateliti Bugarska i Mađarska. Zbog izdajstva i kukavičluka ondašnjih vojnih i civilnih vlasti, fašistički osvajači uspeli su da za nepunih deset dana, skoro bez ikakvog otpora, okupiraju Jugoslaviju. Goloruki narodi Jugoslavije našli su se pred alternativom: ili se pomiriti sa ropstvom i postepenim uništenjem ili u oružanoj borbi tražiti spas i slobodu.
Povedeni od svojih najboljih sinova, narodi Jugoslavije su se odlučili i pošli u oružanu borbu za svoj spas i oslobođenje ispod jarma fašističkih okupatora. Na poziv Komunističke partije Jugoslavije, koja je u oružanu borbu protiv okupatora pozvala sve rodoljube bez obzira na političke, nacionalne i verske razlike, digao se narod u svima krajevima u borbu za slobodu, najpre u Srbiji i Crnoj Gori, zatim u Bosni i Hercegovini, pa onda u Dalmaciji i ostalim krajevima Hrvatske, u Sloveniji i Makedoniji. U neprekidnim borbama protiv nesravnjeno nadmoćnijeg neprijatelja stvarala se, rasla i jačala Narodnooslobodilačka vojska i Partizanski odredi Jugoslavije, i oni su zadavali sve teže i teže udarce okupatoru. Umesto poslušnog roblja, koje su mislili da upotrebe za radove po fabrikama i rudnicima svojih i okupiranih zemalja i kao topovsku hranu na frontovima, okupatori su u narodima Jugoslavije našli ljute neprijatelje protiv kojih su bili prinuđeni da bace desetine svojih i satelitskih divizija koje bi inače upotrebili na frontovima protiv Sovjetskog Saveza, Engleske i Sjedinjenih Američkih Država. Oslobodilačka borba naroda Jugoslavije služila je za primer svima narodima koji su bili porobljeni od fašističkih osvajača i pronela je slavu naših naroda širom celog sveta.
U borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije, rukovodeći se svojim uskim, sebičnim interesima, okupatorima se pridružila i stavila u službu šaka domaćih reakcionara i neprijatelja naroda svih boja i svih nacionalnosti, kako bi pomoću okupatora ugušili opštenarodni ustanak i uspostavili režim otvorene diktature i nacionalnog ugnjetavanja i u pojedinim krajevima vršili čak i istrebljenje pojedinih nacionalnosti.
Dok je glavni i najpreči zadatak opštenarodnog oslobodilačkog pokreta bio borba protiv okupatora, borba za nacionalno oslobođenje, za domaće sluge i pomagače okupatora najpreči je zadatak bio borba za ugušenje i uništenje narodno-oslobodilačkog ustanka pomoću okupatora i uništenje svakog onoga ko je ustao protiv okupatora. Njihov je najpreči zadatak bio borba za održanje okupacije.
Takva je bila opšta linija rada u vreme okupacije, svih izdajnika i svih slugu i pomagača okupatora. Takva je bila opšta linija rada i svih osuđenih slugu i pomagača okupatora.
Ukoliko se sve više širila i jačala oslobodilačka borba protiv okupatora, ukoliko su narodnooslobodilačkom pokretu pristupali sve novi i novi rodoljubi, koji su dolazili do saznanja da je jedino ispravan i jedino mogućan onaj put kojim ide oslobodilački pokret naroda Jugoslavije, utoliko je sve otvorenija postojala saradnja sa okupatorima svih domaćih izdajnika i stvarala se najtešnja međusobna saradnja i jedinstvo svih domaćih slugu i pomagača okupatora. U jedinstvenom frontu na strani okupatora u borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije našli su se zajedno nedićevci, ljotićevci, Pavelićeve ustaše, slovenačka „bela garda“, Mihailovićevi četnici, i najveći deo jugoslovenske emigracije sa emigrantskom vladom i kraljem na čelu, velika većina reakcionarnih političara iz vođstava bivših političkih stranaka, iz demokratske, radikalne, zemljoradničke, socijalističke, JNS, Mačekove stranke i bivših slovenačkih stranaka udruženih u „Slovensku zvezu“, i druge sluge i pomagači okupatora. Svi oni, svaki na svoj način, vodili su borbu protiv svih onih koji su ustali u oslobodilačku borbu protiv okupatora, raspirujući na taj način bratoubilački rat za račun Nemaca, Italijana, Bugara i Mađara. Tako su domaći izdajnici svojim radom u velikoj meri otežavali oslobodilačku borbu naroda Jugoslavije protiv okupatora, jer su narodi Jugoslavije, boreći se protiv okupatora, morali u isto vreme da se bore i protiv svih domaćlh okupatorskih slugu i pomagača.
U borbi protiv oslobodilačkog pokreta, izdajnici su zamenjivali znatne okupatorske snage, koje bi okupatori bili prinuđeni da dovedu sa savezničkih frontova i bace u borbu protiv oslobodilačkog ustanka, pored onih snaga koje su već držali u Jugoslaviji.
Tako su sluge i pomagači okupatora, boreći se protiv narodnooslobodilačkog pokreta, slabili ratne napore Jugoslavije nanoseći ogromnu štetu i opštesavezničkoj borbi protiv fašističkih zavojevača. Da nije bilo domaćih izdajnika, još veći bi bio doprinos Jugoslavije u opštesavezničkoj pobedi nad fašističkim zavojevačima.
Takav je bio izdajnički rad svih slugu i pomagača okupatora. Takav je bio rad i svih osuđenih.
Da bi prikrili i opravdali svoju saradnju sa okupatorom i da bi zaveli jedan deo naroda na put bratoubilačke borbe, svi optuženi su u toku borbe naroda Jugoslavije protiv okupatora svoje izdajstvo opravdavali lažnim izgovorima da oni vode borbu protiv komunista i da borbom protiv oslobodilačkog pokreta spasavaju srpske glave, spasavaju srpski narod od istrebljenja. Lažne parole o borbi protiv komunista i o spasavanju srpskih glava najbolje su razgolitili ratni zločini koje su izvršili sluge i pomagači okupatora zajedno sa okupatorom i izdajnicima. Ratni zločini pokazuju da izdajnici nisu uništavali samo komuniste nego svakog onoga koji je ustao u borbu protiv okupatora ili je ma čime pomogao oslobodilačku borbu naroda Jugoslavije, pa su u pojedinim krajevima Jugoslavije istrebljivali i čitavo stanovništvo.
Čak i pred sudom, svi osuđeni su isticali u svojoj odbrani da su se u svom izdajničkom radu rukovodili patriotskim pobudama, da su tobože želeli da spasu Srbe od okupatorskih represalija i istrebljenja.
Međutim, kako se srpski narod prvi digao u borbu protiv okupatora, to su se okupatorske sluge i pomagači bili najviše okomili baš protiv srpskog naroda. Od samog početka opštenarodnog oslobodilačkog ustanka u Srbiji, protiv ustanka su se digli i stavili na stranu okupatora, kako Nedić i Ljotić, tako i Mihailović sa svojim četnicima, jugoslovenska emigrantska vlada i svi drugi reakcionari i neprijatelji srpskog naroda, iako su svi oni znali da u ustanku ne učestvuju samo komunisti, nego široke mase srpskog naroda, koji se listom bio digao u borbi za slobodu. I dalje za sve vreme okupacije svi su ti izdajnici, svaki na svoj način, pomagali okupatora u gušenju oslobodilačke borbe srpskog naroda. I dok su jedni uništavali ne samo komuniste nego desetine i desetine hiljada srpskih rodoljuba, koji su se borili protiv okupatora ili ma čime pomagali oslobodilačku borbu drugi su im davali moralnu i političku podršku, ohrabrenje i podstrek za takav izdajnički i zločinački rad.
Tako su tobožnji spasioci srpskog naroda nanosili najveće žrtve i patnje baš srpskom narodu u najtežim danima njegove istorije, kada je lio krv u teškoj borbi za svoj opstanak i slobodu, nanoseći istovremeno neprocenjivu štetu oslobodilačkoj borbi svih naroda Jugoslavije, a neki od njih, kao Mihailović i njegovi četnici uništavali su, pored Srba i Hrvata, i muslimane, raspirujući šovinističku mržnju i bratoubilačku borbu između srpskog i ostalih naroda Jugoslavije u cilju da za večita vremena zavade i razjedine bratske narode Jugoslavije.
Između svih okrivljenih naročito se ističu osuđeni Mihailović, članovi emigrantske vlade, članovi takozvanog centralnog nacionalnog komiteta i četnički komandanti, time što su svoj izdajnički rad prikrivali isticanjem u svojoj propagandi da su oni za saveznike i da hoće da se bore protiv okupatora, samo da čekaju povoljan momenat. Time su oni hteli da pred savezničkim javnim mnenjem prikriju saradnju sa okupatorom, da u zemlji prevare jedan deo stanovništva, da sačuvaju legalnost i kontinuitet izbegličke vlade pred zvaničnim, savezničkim faktorima, i najzad da bi izgovarajući se da tobož vode borbu protiv komunista, stvorili u inostranstvu lažan utisak da se u Jugoslaviji ne radi o oslobodilačkoj borbi naroda protiv okupatora, nego o građanskom ratu, i na toj osnovi dobili opravdanje za svoju saradnju sa neprijateljem.
Mihailović je pri svome štabu imao od oktobra 1941 godine pa sve do januara 1945 godine engleske i američke vojne pretstavnike. Preko tih vojnih pretstavnika i preko jugoslovenske emigrantske vlade on je dugo dobijao pored moralno-političke i materijalnu pomoć, uprkos toga što je istovremeno dobijao od nemačkih i italijanskih okupatora pomoć u oružju i drugoj ratnoj spremi.
Engleski i američki oficiri pri štabu optuženog Mihailovića, gurkajući ga u borbu protiv komunista, u stvari su ga potpirivali na saradnju s okupatorom u borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije. Postupanje tih oficira bilo je izraz politike izvesnih reakcionarnih krugova u inostranstvu, koji su hteli dati političkom razvoju u Jugoslaviji i na Balkanu pravac, koji bi odgovarao njihovim interesima, a ne interesima naroda Jugoslavije i ostalih balkanskih naroda.
Pomoć koju je optuženi Mihailović dobijao iz inostranstva olakšavala mu je prikrivanje saradnje sa okupatorom pred narodnim masama i omogućavala mu da se tako dugo održi. Da nije bilo te pomoći inostranstva Mihailovića i čitavu njegovu organizaciju narodi Jugoslavije bi sa mnogo manje žrtava i mnogo ranije uništili kao obične saradnike fašističkih okupatora.
Mihailović se takođe ističe i svojom saradnjom sa kvislinškim vojnim i političkim krugovima i raznim reakcionarnim grupama susednih zemalja Grčke, Albanije, Bugarske, Rumunije i Mađarske, na osnovi zajedničke borbe protiv oslobodilačkog pokreta naroda Jugoslavije i oslobodilačkih pokreta susednih zemalja. Na toj osnovi Mihailović je uspostavio veze i sarađivao sa Zervasom u Grčkoj, Muharemom Barjaktarom i drugim izdajnicima albanskog naroda, generalima bugarske okupacione vojske Stančevim, Marinovim i drugim višim oficirima i bugarskim političarima Gemetom, Velčevom, Ginovskim i drugim, sa mađarskim generalom Ujsaijem i kvislinškim ministrom Kalajiem, kao i sa pretstavnicima Antoneskovog generalštaba, Gvozdene garde i Maniuom.
Uprkos svih mogućnih nastojanja okupatora i njihovih slugu i pomagača da uguše oslobodilački ustanak u Jugoslaviji, narodi Jugoslavije su iz te velike i teške borbe izišli kao pobednici i stvorili svoju novu zajedničku državu, bratsku zajednicu Federativnu Narodnu Republiku Jugoslaviju.
U svetlosti ovih istoriskih činjenica, koje su se i na ovom procesu potvrdile, Sud je cenio težini krivičnih dela i krivičnu odgovornost svih optuženih.
Na osnovu mnogobrojnih pismenih isprava i iskaza svedoka i potpunih ili delimičnih priznanja optuženih, a uzimajući u obzir opšte poznate notorne činjenice, Sud se uverio da su svi optuženi zaista učinili sva krivična dela, opisana u dispozitivu ove presude i da su krivično odgovorni.
Sud je cenio i odbranu optuženih pa je našao:
Optuženi Mihailović se brani da nije sarađivao sa okupatorom u borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije i da nije podržavao okupaciju, da nije naređivao svojim komandantima i organizacijama da vrše ratne zločine, da nije organizovao terorističke bande i da nije naređivao vršenje terorističkih dela i, najzad, da u svojoj organizaciji nije imao uticaja na svoje komandante, pa su radili šta su hteli.
Međutim, utvrđeno je da je optuženi Mihailović sarađivao sa okupatorom i podržavao okupacioni sistem.
Još avgusta 1941 godine optuženi Mihailović sklopio je sporazum sa kvislingom Nedićem, otvorenim slugom nemačkog okupatora u gušenju narodnooslobodilačkog ustanka u Srbiji i zavođenju reda i mira koji je bio tako potreban okupatoru. Ovo je delimično priznao optuženi Mihailović. Ovo se utvrđuje i iz iskaza Milana Nedića, datog na zapisniku kod istražnih vlasti, a koji je na pretresu pročitan, u kome je potvrdio ovu činjenicu.
1 novembra 1941 godine optuženi Mihailović je naredio svojim četnicima da napadnu partizane u Užicu, a odmah zatim i opšti napad svih četničkih snaga na partizane, u nameri da uništi glavninu partizanskih snaga koje su se borile protiv okupatora, da bi na taj način ugušio ustanak srpskog naroda i to u vreme kad su okupatori izvodili svoju Prvu ofanzivu protiv ustanka u Srbiji. O ovome se sud uverio i iz iskaza svedoka Radosava Đurića, a takođe i iz iskaza optuženog Glišića.
Za vreme opšteg napada na partizane, 13 novembra 1941 godine u noć, utvrđeno je da se optuženi Mihailović u selu Divci, nedaleko od Valjeva, sastao sa pretstavnicima nemačkog vojnog zapovednika za Srbiju, a te iste noći njegovi četnici predali su Nemcima u selu Slovcu blizu sela Divaca, 360 partizana, koje su četnici optuženog Mihailovića zarobili i sa Ravne Gore sproveli u Slovac. O ovome se sud uverio iz delimičnog priznanja samog optuženog Mihailovića i iz iskaza svedoka Darinke Marić-Popović, a u pogledu predaje partizana Nemcima iz iskaza Lalovića Živka i Pavlovića Branislava, koji su bili u grupi sprovedenih partizana, a takođe i iz iskaza na Sudu ispitanog svedoka Jovana Škave.
Decembra 1941 optuženi Mihailović naredio je svojim komandantima da se legalizuju, to jest da stupe javno i otvoreno u službu Nemaca pod komandom izdajnika Nedića. O ovome se Sud uverio iz pisma kapetana Rakovića, koje je na pretresu pročitano, a u kome Raković obaveštava Mihailovića da je naređenje izvršio i da se legalizovao, postupajući po instrukcijama dobijenim na sastanku od 30 novembra 1941 godine. Sud se takođe o ovome uverio i iz iskaza optuženog Glišića koji je dao na suočenju sa optuženim Mihailovićem, a koji je potvrdio da je dobio naređenje da se legalizuje lično od Mihailovića prvih dana decembra 1941 godine na sastanku u jednom selu Sreza takovskog.
Utvrđeno je da je Mihailović rukovodio lično, i preko Ostojića i drugih komandanata, a preko Ostojića naročito, operacijama četničkih snaga u kojima su od januara do polovine aprila 1943 zajedno sa Nemcima, Italijanima i ustašama učestvovale u četvrtoj neprijateljskoj ofanzivi protiv jedinica Narodnooslobodilačke vojske i pomagale okupatoru da ponovo okupira od Narodnooslobodilačke vojske oslobođenu teritoriju. Ovo je delimično priznao i optuženi Mihailović, a ovo se potvrđuje i mnogobrojnim originalnim depešama i pismima koje su Mihailovićevi komandanti Lukačević, Đurišić i ostali upućivali optuženom Mihailoviću i on njima.
Utvrđeno je da se optuženi Mihailović u 1944 godini sastao jedanput sa nemačkim opunomoćenikom za jugoistok Nojbaherom i dva puta sa Nojbaherovim izaslanikom Šterkerom. Ovom sastanku prisustvovao je i američki pukovnik Mak Daul, a pored toga sastao se u dva maha sa Šterkerom i nemačkim agentom Aćimovićem u Bosni 1945 godine.
Sve ovo priznao je optuženi Mihailović, a za sastanak sa Nojbaherom Sud se uverio na pretresu iz iskaza ispitanog svedoka Vlade Jovanovića, kome je sud poklonio punu veru.
1944 godine Mihailović lično ili njegovi komandanti sastaju se sa Nedićem, Ljotićem i ustašama, a sve po direktivama optuženog Mihailovića. Sam Mihailović 1944 godine, i to je priznao, sastao se sa Nedićem i u nekoliko tačaka ugovoreno je da se Mihailoviću pruži pomoć. I radi toga je i bio njegov komandant Raković upućen za Beograd radi primanja te pomoći po ugovoru sa Nedićem kada je trebalo obezbediti Mihailoviću 30.000 pušaka, spremu, odelo i tako dalje, pa je preko Boška Pavlovića to i izliferovano. Sud se uverio iz svih tih činjenica i direktiva, pisama i depeša i pisma upućenog preko advokata Brašića Paveliću, a pored toga ovo su drugo posvedočili i Dragi Jovanović i Boško Pavlović.
Utvrđeno je da su svi komandanti optuženog Mihailovića i sve njegove četničke formacije sarađivale sa Nemcima, Italijanima i bugarskim okupacionim trupama za sve vreme okupacije u oružanim borbama protiv Narodnooslobodilačke vojske i Partizanskih odreda Jugoslavije, primajući kroz čitavo to vreme od okupatora oružje, municiju, hranu i drugo u nameri uništenja oslobodilačkog ustanka i pružanju pomoći okupatoru i održavanju sistema okupacije. Sve je ovo priznao okrivljeni Mihailović, a pored toga utvrđeno je sve ovo mnogobrojnim depešama, pismima, naređenjima i izveštajima Mihailovićevih komandanata koji su na pretresu pročitani. Utvrđeno je da su Mihailovićevi komandanti sarađivali sa okupatorima po naređenju optuženog Mihailovića. U ovo se Sud uverio iz originalnih Mihailovićevih depeša pročitanih na pretresu, u kojima Mihailović naređuje svojim komandantima da taktiziraju sa okupatorom, da koriste okupatora, da stupe u vezu sa okupatorom u cilju dobijanja oružja i municije i koordinacija operacija. Da je optuženi Mihailović, suprotno njegovoj odbrani, naređivao svojim komandantima da vrše ratne zločine: ubijanje zarobljenih partizana, paljenje, pljačku, uništavanje civilnog stanovništva i tako dalje, Sud se uverio iz mnogobrojnih originalnih depeša optuženog Mihailovića u kojima naređuje svojim komandantima da napadaju, uništavaju i istrebljuju svakog onog ko ma čime pomaže partizane, a posebno da istrebljuju muslimane i Hrvate. Iz mnogobrojnih pismenih dokumenata i depeša vidi se da su komandanti optuženog Mihailovića izvršavali njegova naređenja. Tako, na primer, Sud se uverio da su zločini izvršeni od Mihailovićevih četnika u selima Vraniću, Drugovcu i Boleču, zatim u Srezovima bijelopoljskom, čajničkom, fočanskom i pljevaljskom, koji su na pretresu potpuno rasvetljeni pismenim dokumentima i iskazima preživelih svedoka, izvršeni po neposrednim Mihailovićevim naređenjima. Da su komandanti optuženog Mihailovića i četničke formacije izvršivale njegova naređenja, a ne da su radili na svoju ruku i mimo volje optuženog Mihailovića, utvrđeno je iz mnogobrojnih već pomenutih originalnih depeša, pismenih izveštaja Mihailovićevih komandanata, u kojima su ga izveštavali o izvršenju od njega dobijenih naređenja. Da je optuženi Mihailović organizovao bande za teroristička diverzantska dela i da im je davao naređenja pred kraj rata da pređu na vršenje terorističkih dela, pa su se te bande pretvorile u obične bande, drumske razbojnike koji su vršili napade na vozove, vršili ubistva, pljačku privatne imovine, ubistva odbornika narodnih odbora, utvrđeno je priznanjem okrivljenog Mihailovića da je stvorio školu takozvanih komandosa, to jest da je stvorio školu za terorističke bande, da je te bande sa zadatkom upućivao na teren, da je prihvatio i uputio za Srbiju terorističku grupu Gašparevića poslatu iz Gestapoa iz Beča, i da je toj grupi dodelio jednu svoju grupu pod komandom svoga komandanta Topalovića. Ovo se potvrđuje i iskazom optuženog Vranješevića koji je na suočenju sa optuženim Mihailovićem potvrdio da mu je optuženi Mihailović prvo pismeno, a zatim usmeno, izdao naređenje u proleće 1945 godine da stvara manje terorističke grupe i da vrši napade na vozove, da ubija narodne odbornike i da vrši druga teroristička dela.
I sva druga dela opisana u dispozitivu optužnice, za koja je krivično odgovoran i osuđen Mihailović, dokazuju da je odbrana Mihailovićeva neistinita pa je Sud kao takvu i odbacuje.
Branioci optuženoga Mihailovića istakli su na pretresu da okrivljeni Mihailović nije lično sarađivao sa okupatorom, a da za saradnju njegovih komandanata sa okupatorom on ne može biti odgovoran. Međutim, utvrđeno je iz originalnih depeša i pisama optuženog Mihailovića i priznanjem optuženog Mihailovića o sastancima sa Nemcima i Nedićem, da je on lično sarađivao sa okupatorom, a takođe da je preko svojih komandanata stvarao sporazum o saradnji sa okupatorom, pa je ovaj navod odbrane kao neosnovan odbačen.
Branilac okrivljenog Mihailovića advokat gospodin Dragić Joksimović istakao je da okrivljeni Mihailović nije izvršio integralnu izdaju naroda sarađujući sa okupatorom u borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije, nego da može biti reči samo o tome da je on, to jest optuženi Mihailović, izvršio izdaju u odnosu prema partizanima. Da je Sud usvojio ove navode branioca Joksimovića ustvari bi opravdao saradnju okrivljenog Mihailovića sa okupatorom i izdajstvo naroda, jer branilac Joksimović, braneći Mihailovića da nije izvršio izdajstvo, već izdajstvo samo dela naroda, i to onog dela koji se borio isključivo protiv okupatora, stao je time u odbranu onih koji se protiv okupatora ne samo da nisu borili, nego su okupatora i okupaciju podržavali, a to znači u odbranu onog malog broja koji su se nalazili u izdajničkoj organizaciji okrivljenog Mihailovića i organizacijama drugih slugu i pomagača okupatora. Sud nije mogao stati na stanovište branioca Joksimovića i opravdati podržavanje okupatora i saradnju sa okupatorom protiv naroda Jugoslavije, pa je stoga ovaj navod branioca Joksimovića i odbacio.
Branilac Joksimović je istakao u odbranu okrivljenog Mihailovića, da se on, optuženi Mihailović iz ideoloških razloga borio protiv oslobodilačkog ustanka, to jest da je Mihailović bio nosilac jedne ideologije, a narodnooslobodilački pokret druge, pa se borba okrivljenog Mihailovića protiv oslobodilačkog pokreta osnivala na suprotnosti ideologija. Uz to on je isticao da je okrivljeni Mihailović bio jedini legalni pretstavnik koga je priznavala legalna vlada, a da je narodnooslobodilački pokret bio ilegalan. Zbog toga svega on je istakao da se optuženi Mihailović ne može smatrati krivim za izdaju naroda i države.
Sud nije usvojio navode branioca Joksimovića zato što je utvrđena saradnja osuđenog Mihailovića sa okupatorima u podržavanju okupacije i gušenju oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije, pa je svaka odbrana Mihailovićevog izdajničkog rada zasnovana na ideološkim razlozima ustvari odbrana ideologije podržavanja okupacije, podržavanja sistema porobljavanja naroda Jugoslavije, odbrana ideologije izdaje otadžbine kakva je ustvari po svojoj suštini bila Mihailovićeva ideologija.
Činjenica koju je branilac optuženog Mihailovića istakao da je okrivljeni Mihailović bio član legalne emigrantske vlade i da je ta vlada proglasila za jedinog legalnog pretstavnika osuđenog Mihailovića odobravajući potpuno njegov rad i pomažući ga svim onim čim je mogla, ne pokazuje ništa drugo nego to da je i emigrantska vlada takođe podržavala sistem okupacije i pomagala okupatore u gušenju oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije, pa ni u kom slučaju ne može isključiti krivičnu odgovornost osuđenog Mihailovića.
Crvena akcija / Crvena inicijativa 